Ik zit er een beetje tussenin, tussen de kinderen (9-18) uit de ene documentaire (De stelling van Foreest) en de oude mannetjes (tegen de 80) uit de andere (Demarrage). Maar toch al dichter bij de oude mannetjes. Een kind zal ik nooit meer zijn, een oud mannetje worden gaat vanzelf, kwestie van lang genoeg doorleven. Je hoeft er niets voor te doen en je kan er ook niets tegen doen.
Van de schaakfamilie Van Foreest met zes schaakgekke kinderen werd ik best een beetje vrolijk. De oudste, Jorden, nu achttien, de Nederlands kampioen van 2016 is, as we speak in Amsterdam zijn kampioenschap aan het verdedigen. Hij was al op zijn zestiende grootmeester. De jongste, Machteld, het enige meisje, negen jaar, is zojuist Nederlands kampioen geworden bij de jeugd tot twaalf jaar, jongens en meisjes. Ze speelt op de schaakclub gewoonlijk tegen mannen van middelbare leeftijd. Die ze gewend is te verslaan.
Een racefietsclubje van aanvankelijk tien oude mannetjes, allemaal tegen de tachtig, daar ging die andere documentaire over. Daar werd ik minder vrolijk van. Op het eerste gezicht leken ze goed bezig. In sportieve outfits gingen ze regelmatig op pad voor lange ritten op mooie racefietsen. Maar als je het ziet, zie je het, die glanzende fietsjes zijn eigenlijk te mooi voor rimpelige, en ondanks de trainingen toch soms logge oudemannenlichamen. Zulke fietsen zijn gemaakt voor prachtige jonge atletische lijven. Dat van Jorden van Foreest bijvoorbeeld. Als hij was gaan fietsen in plaats van schaken had er misschien wel een Tom Dumoulin in gezeten.
Als je jong bent staan alle wegen voor je open, als je oud bent is er nog maar een weg, die naar het einde. Over hun laatste levensfase, daar gingen de gesprekken van de oude knarren onderweg vaak over, over steeds onwilliger ledematen, over de afvallers van dit jaar (‘en toen waren er nog maar zeven,’ zei een van de senior-racers). Een van die afvallers kwamen ze tegen bij zo’n rit, op een e-bike. Valt eigenlijk nog mee na een beroerte. Maar terug op de racefiets zal hij niet meer komen.
Lucas van Foreest gaat zijn broer achterna, hij is iets jonger maar ook hij is al hard op weg naar het grootmeesterschap. Machteld, de jongste en het enige meisje, hoe ver gaat zij komen, dat is misschien wel de spannendste vraag. Ze is nu al sterker dan alle Nederlandse jongens van haar leeftijd en tot drie jaar ouder. De meeste van de oude racers zullen het antwoord op die vraag nooit weten, maar mijn kansen om iets bijzonders mee te maken staan er beter voor, ijs en weder dienende. Als Machteld van Foreest ooit wereldkampioen schaken wordt, zal ik langzamerhand zelf zo’n oude knakker op een te mooie racefiets zijn. Met haperende ledematen. Dat moet ik er dan maar voor over hebben! Als mijn verstand dan nog maar intact is!