Kun je het je voorstellen? Dat je met z’n tweeën vanuit de auto een billboard ziet. Maar voor jou is de reclamezuil leeg, terwijl degene naast jou een gepersonaliseerde reclame ziet. Misschien voor bondage-touw of hondenvoer.
Dat weet jij weer niet, want jij bindt jouw partner nooit vast of dwingt ‘m nooit in een erotisch spel te blaffen en natvoer te vreten. Dus jij ziet het niet. Het is een spookadvertentie! Voor jou is de zuil even kaal als Humberto Tan, alleen minder aantrekkelijk.
Je had ook nooit geweten wat er op de reclamezuil stond als je vriend niet had gewezen naar de zuil en verteld wat hij zag. Uiteraard kijk je nu wel héél anders naar je vriend. En mogelijk twijfel je een beetje aan de creativiteit in je eigen slaapkamer. Desalniettemin, in z’n geheel klinkt het misschien als geavanceerde technologie uit een slechte sci-fi film, welke je alleen maar keek omdat je had gehoord dat de blote kont van Ryan Gosling erin te zien was. Maar nee, het is geen science fiction! Het is al enkele jaren een realistisch straatbeeld op de digitale snelweg.
Dankzij het Cambridge Analytica schandaal is inmiddels de duistere kant van spookadvertenties bekend. Maar ondanks dat Cambridge Analytica (de naamdrager van het schandaal) op zeer bedenkelijke wijze data van 87 miljoen Feestboekprofielen wist te vergaren, werd Feestboek als de grote boosdoener gezien.
Ook de campagneleiders van Trump en UK Leave, die met illegale campagnefondsen spookadvertenties op Feestboek kochten, blijven vooralsnog buiten schot. Het is dus alsof Audi verantwoordelijk wordt gehouden voor hufterig gedrag in het verkeer, omdat de meeste verkeershufters een Audi rijden.
Nee, het was allemaal Markie Suikerbergs schuld. Die mocht zich dan ook wereldwijd gaan verantwoorden voor commissies, geleid door politici met boter op hun hoofd. Want ondanks dat de conservatieven illegale campagnegelden middels spookadvertenties hadden verduisterd, had zowel links als rechts Feestboek (en velen tevens Cambridge Analytica) ingezet gedurende de campagnes.
Kortom, die commissies waren slechts een toneelstukje voor de bühne. Een zoethoudertje voor het stemvee. En ondertussen ontspringt Cambridge Analytica de dans, door een faillissement uit te roepen en verder te gaan onder de naam Emerdata.
Maar goed, Feestboek beloofde verbetering. Die is er inmiddels in de vorm van een aangepast advertentiebeleid. Als adverteerder moet je sinds afgelopen maart geautoriseerd zijn om politiek gerelateerde advertenties te plaatsen. En zo’n advertentie, welke overigens nog steeds enkel zichtbaar is voor de geselecteerde doelgroepen, wordt vergezeld door een disclaimer die het publiek moet informeren over de dubieuze politieke intenties van de adverteerder. De effectiviteit valt dus nog te bezien.
De ellende is echter dat advertenties voor álle artikelen, gerelateerd aan politieke onderwerpen, door de Feestboek moderators kunnen worden geweigerd. Wat betekent, dat overduidelijk humoristisch bedoelde teksten mogelijk hetzelfde worden behandeld als een politiek pamflet. Wanneer opiniestukken en hilarische columns verzien worden van eenzelfde disclaimer, zullen lezers bij voorbaat argwanend zijn.
Kortom, effectief speelt dit nieuwe beleid censuur in de hand. Dus nu wordt niet alleen Audi gestraft voor al het hufterig gedrag in het verkeer, maar ook de enthousiasteling die een dagje een TT’tje wil huren bij Sixt.