‘Opmerkelijk’, is het eerste wat mij te binnen schiet bij de opmerking van Carola Schouten, dat onze dagelijkse kost te goedkoop is. De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit plaatste de opmerking ter ondersteuning van haar plannen voor een ‘kringlooplandbouw’. Hare Excellentie ging zelfs zover om te zeggen dat de consument, vanwege de lage kosten, voedsel verspilt. Ja, wanneer het geen drol kost – welke door de lage voedselprijzen niet duur is om te fabriceren – gooien we het net zo makkelijk in de kliko.
Ondanks dat minister Schouten aspecten aanstipt die haar kennis van de complexiteit van de marktwerking in haar sector onderstrepen, krijg ik toch een nare smaak in de mond. Dat heb je met goedkoop eten. Fijn in de portemonnee, maar zwaar op de maag! Het voordeel van al dat goedkope eten is natuurlijk dat we allemaal genoeg geld overhouden om een Namibische olifant of springbok te kopen.
Nee, ondanks het aanhalen van de machtspositie van supermarkten, wordt de rol van de consument overbelicht. En dat gebeurt wel vaker.
Producenten en/of retailers willen hun marktpositie verbeteren door op prijs te concurreren. Vrijwel altijd gaat dit ten kosten van de kwaliteit. Maar het is de wil van de klant dat spijkerbroeken binnen een jaar zijn versleten en ‘kip’ nog alleen naar kip smaakt wanneer het stukje vlees wordt gewikkeld in kipkruiden. Dat laatste komt doordat we al jaren geen kip meer eten, maar de kuikens van een enorm snelgroeiend kippenras (het vleeskuiken, in de volksmond: ‘plofkip’).
Maar ja, volgens Schouten produceren de Nederlandse boeren kwaliteitsproducten. Nou, ik zie ze niet!
Door eenzijdige prijsafspraken van o.a. Albert Heijn en de Jumbo, wordt de agrarische sector gedwongen om steeds goedkoper te produceren. Dat gaat allemaal ten koste van de kwaliteit. En supermarkten stellen nog meer eisen die de kwaliteit van ons eten negatief beïnvloeden. Denk aan de aardbei die lang niet meer zo zoet is, door te vroege oogst om te voldoen aan leveringseisen. Nee, de Nederlandse boer is helemaal niet zo trots op z’n product als de minister.
Saillant detail is dat het CBS meldt dat de stijging in voedselprijzen het hoogst is in 10 jaar. Nota bene op dezelfde dag dat Carola’s te-goedkope-eten-claim naar buiten komt. En een dag van tevoren was op Nu.nl te lezen dat winkelen in Duitsland stukken goedkoper is dan hier in het land van de hand op de knip. Niet bepaald goed nieuws voor Schouten, wiens uitspraken over duurzaamheid alvast lijken voor te sorteren op verdere prijsstijgingen (waarvan we enkel kunnen hopen dat die 1 op 1 bij de boer terechtkomt).
Nee, met de huidige benzineprijzen (€1,75) is het, zelfs voor een gemiddeld gezin uit Haarlem (boodschappen: ongeveer €414 per maand), nu al interessant om de boodschappen in Münster te doen. Mits zij een grote vriezer hebben en dus tactisch kunnen inkopen. En niet teveel tanken, want in Duitsland is de benzine een kwartje per liter goedkoper.
Ik verwacht dat de huidige plannen voor de ‘kringlooplandbouw’ geen lang leven beschoren zijn. En dat is toch wel jammer, want er moet zeker iets gebeuren in de agrarische sector.
Ik was vorige week in België. Voor benzine kun je het beste net over de grens bij Antwerpen terecht. Mijn verstand stond stil; tussen 1,30 en 1,35 per liter loodvrij. C’est pas normale! Hoe de boodschappenprijzen erbij staan in Vlaanderen, weet ik helaas niet, maar aangezien ‘onze’ AH gefuseerd is met ‘hun’ Delhaize, vrees ik dat alles daar minstens zoveel kost als hier. Desalniettemin: 45/50 cent minder per liter, dat tikt lekker aan.