Kijk uit voor gepensioneerde longartsen die uit de heup schieten over Corona – en voor andere meningenfabriekjes

24-03-2020 door Carl Stellweg

Fotobron: WikiPedia – NIAID

Ja mensen, wat sommigen in mijn directe omgeving en misschien ook daarbuiten al vreesden, is bewaarheid: het COVID-19 heeft ook mij te pakken! Niet letterlijk – ik heb me zelden zo gezond gevoeld – maar in die zin dat ik er nu alles over wil lezen wat los en vast zit. Inclusief wat de ontelbare meningenfabriekjes in Nederland – ook wel ‘columnisten’ genoemd – erover te melden hebben.

Tijdverspilling, zou je zeggen. Onbelangrijk. Laat maar kletsen. Hm. In een enkel geval verdient zo’n columnist toch een weerwoord, vind ik. Bijvoorbeeld als het een columnist met een behoorlijke staat van dienst betreft.

Het probleem met columnisten is dat het geen journalisten zijn. En dat wreekt zich wanneer ze zich aan onderwerpen wagen waarover niet iedereen zomaar een mening kan hebben.

Onderwerpen die gedegen en uitputtend onderzoek van betrouwbare bronnen vergen. Eerlijke, feitelijke verslaggeving. Hoor en wederhoor. En meer van die saaie troep waar een goede columnist – dus iemand met een scherpe, satirische, originele en niet al te genuanceerde pen – een broertje dood aan heeft.

Een goede columnist wordt haast altijd een slechte columnist als hij de journalist gaat uithangen.

Neem nu Luuk Koelman. Dat is toch een goede columnist, nietwaar? Hij heeft stukjes geschreven die mij tot tranen roerden. En me soms ook enorm aan het lachen maakten. En aan het denken zetten. En wat bondigheid betreft, kan ik een hoop van hem leren. Dat blijkt eerlijk gezegd ook weer uit dit onderhavige stuk van mij.

Maar het – voor zijn doen trouwens ellenlange – stuk dat hij onlangs over Corona publiceerde (‘Corona is vooral een politiek virus‘), vind ik echt gemankeerd. Meer dan de helft ervan, schat ik, is een tamelijk letterlijke transcriptie van het inmiddels virale (!) filmpje van de Duitse longarts Wolfgang Wodarg, die de hele Corona-crisis tot gebakken lucht heeft bestempeld. Want daar komt het gewoon op neer.

Koelman kiest niet ondubbelzinnig partij voor Wodarg, plaatst zelfs een enkel kanttekeningetje bij diens visie, wil alleen maar benadrukken dat ‘niemand het weet’! Zoveel is hem als ‘eenvoudige nieuwsconsument’ nu wel duidelijk.

In werkelijkheid kiest Koelman wél partij, anders moet je niet voor zo’n kop kiezen, zo eenvoudig is dat. Dan ben je domweg tendentieus bezig. Daarnaast staan er in zijn stuk verdachtmakingen aan het adres van ‘virologen als Ab Osterhaus’, en ziekenhuizen, die deze crisis zouden hebben omhelsd omdat het ze geld oplevert.

Volgens Koelman kunnen ze ook niet anders, en hij zou hetzelfde doen. Maar hij heeft voor dit alles geen schim van bewijs, en het idee dat het – begrijpelijkerwijs! – vooral om geld draait, vind ik persoonlijk een typisch voorbeeld van plat, Hollands cynisme.

Maar vooruit. Dat mag nog net. Ernstiger is dat genuanceerde reacties vanuit deskundige kring op Wodargs aantijgingen – die behoorlijk ver gaan – ontbreken in dit artikel. Terwijl de kritiek van Wodarg mij nogal generaliserend lijkt, m.a.w: in het algemeen waar kan zijn, maar hier grotendeels onbewezen is. En soms ronduit onterecht lijkt.

Ik ben ook een leek, maar ik heb een journalistieke achtergrond, en staak mijn speurtochten op het internet niet als ik iets ben tegengekomen dat me bevalt, zoals een verhaal van een tegendraadse longarts. Degenen die hij aanvalt, hebben ook het recht gehoord te worden als ze zich beschaafd verweren.

Bij deze dus.

Bewering (van Wodarg) uit het stuk van Koelman: ‘Een klein aantal van alle luchtwegpatiënten (minder dan 50) werd [in Wuhan] op nieuwe virussen getest. Specialisten analyseerden het afgenomen RNA en vonden een nieuw soort corona.’

Gevonden tegenwerping: er was een toename van ernstige gevallen van longontsteking, TOEN is men pas gaan testen en vond men de boosdoener: een tot dan onbekend coronavirus.

Bewering (van Wodarg) uit het stuk van Koelman: ‘De virologen maakten met hun ontdekking behoorlijk wat indruk op de Chinese overheid. Die greep haar kans. Dit was de ideale aanleiding om burgers duidelijk te maken dat alle controle en privacy-schendingen voor hun eigen bestwil zijn.’

Gevonden tegenwerping: de Chinese overheid probeerde het virus aanvankelijk juist onder het tapijt te vegen. Pas toen de impact duidelijk werd, trad ze op. En dan gaat dat, in een dictatuur als China, inderdaad meteen met van dik hout zaagt men planken. Wat in dit geval zijn voordelen kan hebben. De economische schade is ondertussen aanzienlijk.

Bewering (van Wodarg) uit het stuk van Koelman: ‘Virologen in het Charité-ziekenhuis in Berlijn, de grootste universiteitskliniek van Europa, ontwikkelden een ‘in-house’-test waarmee deze speciale, ‘nieuwe’ corona-variant mogelijk kon worden aangetoond. Normaliter wordt een dergelijke test eerst intensief gevalideerd en gecontroleerd. Vragen als ‘wat zegt deze test eigenlijk?’ en ‘Wat meet deze test nu precies?’ dienen beantwoord te worden. Maar de tijd drong. Er was paniek én er was verder geen officieel gevalideerde test voorhanden. Dus besloot de WHO deze ‘in-house’-test in godsnaam dan maar goed te keuren, zodat deze direct overal gebruikt mocht worden.’

Gevonden tegenwerping: De viroloog Christian Drosten van het Charité-ziekenhuis, die rechtstreeks door Wodarg wordt aangevallen, spreekt deze voorstelling van zaken ferm tegen, en hij is niet perse een leugenaar. Wodarg is ook niet perse te kwader trouw, maar hij was niet bij de ontwikkeling van de test betrokken.

Het testprotocol telde drie stadia: de eerste was een screening die zocht naar een match in het E-gen dat veel voorkomt in  Coronavirussen, de tweede toetste op een match in het RdRp-gen die alleen sequenties van coronavirussen  oppikt die nauw verwant zijn aan SARS-CoV-2, en de laatste analyse matcht alleen SARS-CoV-2 uit alle tot dan “gesequensete” Coronavirussen. Oef!

Allerlei uitgebreid in het protocol beschreven voorzorgen zouden zijn genomen om tot een zuiver resultaat van deze gefaseerde methode te komen. En wat is dat resultaat?  Dat het uiterst onwaarschijnlijk is dat deze test een groot aantal fout-positieve uitkomsten heeft voortgebracht. Aldus professor Drosten.

Aan de test werkten overigens ook deskundigen mee van het Erasmus MC (”onze eigen” Marion Koopmans), van Public Health in Engeland, en van de Universiteit van Hongkong.

Daarnaast – ook niet onbelangrijk – is dit helemaal niet de enige gebruikte test. De WHO noemt een hele reeks andere tests die wereldwijd worden ingezet. Als dit allemaal opgeklopte onzin is – en om minder doet dokter Wodarg het niet, hij weegt zijn woorden bepaald niet op een goudschaaltje – dan houdt dit dus in dat al die andere tests ook gebrekkig dan wel ontoereikend zijn.

Wodarg zegt ook dat dit een mild griepseizoentje is en we niets ernstigs zouden hebben opgemerkt als we dit virus niet hadden ontdekt en er geen tests mee hadden uitgevoerd. Toe maar. Die ‘keizer zonder kleren’-stelling is inmiddels door de feiten – de overbelasting van de ziekenhuizen, enz. – achterhaald.

Vandaar misschien dat professor Wodarg op dit moment van een welverdiende vakantie in Griekenland geniet en even niet bereikbaar is. Misschien dat hij, vanwege ‘zijn gelijk’ met de Mexicaanse griep, zijn oordeelkundigheid nu heeft overschat.

En als ik nu ook even cynisch mag zijn: als je met pensioen en/of emeritaat bent, en alle aandacht die je ooit had een beetje mist, kan het verleidelijk zijn om uit de heup te gaan schieten. Je hoeft immers aan niemand meer verantwoording af te leggen. Kortom: Wodargs door Koelman elders op sociale media aangeprezen onafhankelijkheid betekent helemaal niet altijd dat je geloofwaardiger bent, het tegendeel kan ook het geval zijn.

Tenslotte Koelmans redenering dat de miljarden aan huidige overheidsuitgaven straks weer moeten worden terugverdiend en dat dit ook slachtoffers zal eisen. Dat is een oude truc als je een probleem wilt bagatelliseren: trek het zo breed mogelijk, dan verzuipt het er vanzelf in.

Het is onmogelijk om alles in heden en toekomst op een zinvolle en kwantificeerbare wijze tegen elkaar af te wegen, om met alle effecten rekening te houden. Feit is dat er zich nu een acute crisis voordoet, en dat je daar snel tegen moet optreden. En ik heb het idee dat de Nederlandse overheid dat met tegenzin doet.

Angst is “altijd” een slechte raadgever, stelt deze door mij gewaardeerde columnist ook nog. Nee hoor. Het hangt er simpelweg vanaf of de angst terecht is of niet. Zeggen dat angst “altijd” een slechte raadgever is, is hetzelfde als zeggen dat relativeren “altijd” ongepast is.  Mij lijkt angst in dit geval een vrij goede raadgever.

Nogmaals, Luuk Koelman beweert dat hij niets wil bewijzen. Maar ik kan dit stuk niet anders lezen dan als een verdediging van dokter Wodargs standpunt, met een paar weggemoffelde nuances. Het is verleidelijk om de kant van dwarsdenkers te kiezen, dat doen ook journalisten soms te gretig, hoewel je zeker tegenwoordig ook hele brave journalisten hebt, en dat is nog erger.

Hoe dan ook, dwarsdenkers leveren aardige kopij op en je omhult jezelf ook met hun aura van dappere onafhankelijkheid.

Soms is het terecht, belangrijk zelfs, om dwarsdenkers te beschermen en ze een stem te geven, maar daar moet je wel mee oppassen. Uiteindelijk is betrouwbare – of de betrouwbaarste beschikbare – informatie het enige wat telt, en bij dit soort crises is het ieders verantwoordelijkheid dergelijke informatie tot je te nemen en te verspreiden.

Een laatste bekentenis: ik vermoedde eerst ook dat het allemaal opgeklopte flauwekul was. Inderdaad, Mexicaanse griep, toch niet weer die onzin, hè. Publieke, institutionele, en media-hysterie bestaan ook wel degelijk. Maar simpelweg op grond van de beschikbare feiten, en niet op grond van mijn dwarse temperament, ben ik daar nu van teruggekomen.

Mijn bronnen, zul je vragen. Dan begin ik maar met de taaiste. Maar onmisbaar!: https://skeptics.stackexchange.com/questions/46056/is-covid-19-more-dangerous-than-typical-annual-coronavirus-variants

Deze is ook interessant: https://correctiv.org/faktencheck/hintergrund/2020/03/18/coronavirus-warum-die-aussagen-von-wolfgang-wodarg-wenig-mit-wissenschaft-zu-tun-haben.

Ter verluchtiging nog wat filmpjes:

https://youtu.be/va-3zS9q1yo

https://youtu.be/d9uZl0diJTg