De Verlaten Man (268) – Waardering was ooit

03-10-2020 door Denis Enkeling

Bron: Photo by hotblack at Morguefile.com

Ik begin meer en meer een hekel te krijgen aan het feit dat ik nog steeds broodschrijver ben. Ik kan niet ontkennen dát ik het ben; ik schrijf voor mijn overleven. Nog steeds. Maar het schrijversleven is in de huidige tijd gewoon kut. Het levert elke dag weer een flinke dosis frustratie en zelfhaat op. Waarom? Omdat de groeiende onderwaardering van tekst als zodanig mij mismoedig maakt.

Onlangs kreeg ik het verwijt dat ik in mijn schrijfsels steeds verbitterder klink. Dit, de genoemde taalverloedering, zou wel eens de oorzaak daarvan kunnen zijn. Want het doet er niet meer toe of een stuk taalkundig goed geschreven is; geen hond die dat nog opmerkt. Want inmiddels is de mensheid verworden tot een laaghangende wolk van laaggeletterden. Een jaar geleden werd 1 op de 6 Nederlanders boven de 16 al bestempeld als ‘laaggeletterd’. Ik ga maar ervan uit dat dat aantal inmiddels alweer flink gegroeid is. Minstens 2,5 miljoen Nederlanders die niet meer (kunnen) lezen.

Of een tekst inhoudelijk interessant en goed doorwrocht is, maakt ook geen zak meer uit; clicks voor bagger, dáár gaat het om. De teksten die je doorgaans online ziet, in magazines en journalistieke media, zijn volgepompt met advertenties, banners, popups en andere meuk. Dat maakt lezen bijna onmogelijk. Dat, gecombineerd met een taalkundig tenenkrommende tekstuele inhoud, ontneemt je het leesplezier inderdaad.

Lezen voor de lol, dat was ooit. En lezen voor de kennis is uit. Dus kwaliteit is niet langer nodig. PR- en marketingbureautjes, de stinkende schimmels van het schrijverschap, poepen geautomatiseerd letterhoudende kreten eruit, enkel voor de paar links die erin staan. Woordenbrij met backlinks voor Google rankings, ‘méér’ telt niet meer. Inhoud overbodig.

Op social media klikt men niet meer op links naar teksten op externe platformen (zoals ons mooie HoeMannenDenken); teveel moeite, zelfs voor middelvingers. Daarnaast voeren Facebook en sociale consorten een sterk “doorklik-ontmoedigingsbeleid”; postings met externe links worden in timelines simpelweg niet getoond. Dus niemand die je tekst nog ziet.

Daarentegen staat heel Facebook vol met kopieer- en plakberichten: “Als jij ook tegen [— ja, vul het cliché zelf maar in —] bent, kopieer en plak dit bericht op je timeline!” Als je dat niet doet, ben je dus per definitie vóór het doodknuppelen van zeehondjes, kinderen die kanker krijgen en mensen die doodgaan aan Corona.

En de schuld van dit alles is… het internet. Het internet had ons juist moeten bevrijden. Had ons moeten informeren, kennis en een stem moeten geven. Maar alles wat we van het internet gekregen hebben, zijn futiliteiten en abominaliteiten. Hashtags van chronisch gekwetsten en moeie mensen die nergens meer aan mee willen doen. Kinderporno. Complottheorieën. Omroep Zwart-Wit-Groen-en-Geel. Leesweigeraars. YouTubers met tunnelvisie. En een geel- en geldzuchtige Trump als president van de VS. Straks vast weer.

Geen ontkomen aan. Want mensen doen niet meer aan (begrijpend) lezen. Niet voor hun plezier, althans. Niet eens voor de broodnodige informatievergaring. Misschien is het een generatie-dingetje. Maar ja, wie niet leest, kan ook niet schrijven. Gevolg: mensen schrijven gewoon niet meer. Ze vloggen hooguit nog een beetje, in de hoop een graantje influencerdom mee te kunnen pikken. En in plaats van te praten, whatsappen of snapchatten ze.

LOL dit, LMFAO (of ook: ILMEB) dat, TGIF hier en “FO mejje BS” daar. Geen interpunctie, geen grammatica, geen enigszins lopende zinnen, geen correcte spelling. Al dat is aan stupiditeit en een lui oog gestorven. Zelfs in de journalistieke media. Waardering voor taal, dat was ooit. Je snápt toch wat er staat? Wazeikiedan?

De mensheid is verworden tot een stelletje langs elkaar heen appende en verveeld gapende, overmatig gekwetste wezens, die enkel nog pseudo-communiceren in een proto-taaltje dat meer lijkt op wat holbewoners vroeger spraken dan op het Nederlands van de koning. Nu zijn veruit de meeste ‘literaire’ uitingen slechts nog het resultaat van een of ander ruggenmergreflex. Terug naar de zenuw-achtige wortels van de humane existentie. Woorden onnodig. Uhuh.

Waar het op neerkomt: niemand leest elkaar nog. En niemand luistert. Iedereen zendt, schreeuwt, blaft, gromt en onderbreekt. Niemand ontvangt. Het is een Trump’sche egotripper-society geworden. En het felle licht aan het einde van deze taaltunnel is enkel een een tegemoetkomende trein.

Boem. Hier ben ik.
Ex-schrijver.
Hóór mij. Zíé mij. Like mij?
Maar lees mij vooral niet.