Bron: Photo by hotblack at Morguefile.com
Bij tijden maakt het me enigszins somber. Nee, dat is niet het juiste woord. Het maakt me droefgeestig. Ietwat malheureus. Melancholisch. Misschien zelfs wel een beetje mistroostig. Wát dan?
Het feit dat er niet meer gelezen wordt door de hedendaagse generaties. Niet alleen boeken, kranten en blogs zijn uit, lezen als zodanig is niet meer van deze tijd. De jongere mens van vandaag wil enkel kijken. Zien. Plaatjes en video’s in hapklare brokken moeten het zijn. Oorzaak – althans, volgens mij: in de vrije tijd moet niet teveel nagedacht worden. De wereld is immers al complex zat zonder al die rottige letters.
Gaat je blog over hete seks of urgente actualiteiten? Dan heb je nog een kans dat ie gelezen wordt. Want SEO en zo. Schrijf je eerder over dagelijkse beslommeringen of bezig je liever wat creatieve tekstuele uitspattingen, dan kun je er redelijk zeker van zijn dat jij de enige bent die je blog (meermaals) leest.
Mensen – de nodige uitzonderingen daargelaten – zijn leeslui geworden. Visuele kanalen zijn de bom. TikTok, SnapChat, Instagram, Pinterest. Vlogs. En podcasts, want luisteren, dat gaat nog nét. Lezen niet meer. Snelle (audio)visuele bevrediging.
Met totale taalarmoede en chronische onderwaardering van het geschreven woord tot gevolg. Wat voor schrijvers weer een grote bron van frustratie is; het lijkt alsof het niets meer uitmaakt hóé iets geschreven is. Taal-, grammatica-, en stijlfouten, niemand maalt er nog om. Interpunctie en schrijfwijzen, who cares? “Het staat er toch? Nou dan! Zeik niet!”
Het staat er, ja. Tenenkrommend slecht geschreven en met spaties tussen alle aan elkaar te schrijven woorddelen, máár: het staat er. En soms lezen ‘we’ zelfs toch nog iets. Het bom-document van Omtzigt bijvoorbeeld (oftewel: “Bomtzigt” – goed gedaan, GeenStijl). Of in ieder geval de explosieve delen ervan. En eventueel nog wat andere, voorbij zeilende krantenkoppen. En als die maar click-bait genoeg zijn, soms zelfs ook de rest van die toevallige waan van de dag. Liefst in een optisch voorgekauwde vorm, met veel witregels en samenvattende tussenkoppen. Oh, de armoe.
Geef toe, wie kan tegenwoordig nog een fatsoenlijke brief schrijven? Wie hecht er nog waarde aan een zowel qua taalgebruik als inhoudelijk goed (en niet door een – al dan niet menselijke – robot) geschreven tekst? Een tekst, waarin plaatjes leuk, maar zeker niet noodzakelijk zijn? Een tekst die niet per definitie SEO-geoptimeerd is en om de vier regels onderbroken wordt door een schreeuwerige advertentie, de enige reden waarom die tekst überhaupt ‘geschreven’ is?
Juist. Zo goed als niemand. En dat is om te huilen. Want zo oxideren onze hersenen tot nutteloze, grijze pulp. Mentale verstarring. Literaire degeneratie. Woorden gaan als vanzelf verloren.
Eigenlijk is het hetzelfde euvel als met onze huidige manieren van voortbewegen. Waar voorheen voeten en fietsen nog perfect waren voor korte afstanden, zie je nu iedereen voorbij zoeven op e-scooters, e-bikes, Segway-achtige wielen, hoverboards, e-unicycles en wat nog meer.
Zo min mogelijk zélf moeten doen, zo luidt het devies. En dat geldt dus ook voor lezen: teveel hersenwerk en dus teveel moeite. We verdommen het. En dus verdommen we.
Bij dit alles moet ik steeds weer aan de mensjes in het ruimteschip in de film ‘Wall-E’ denken. Die hangen met hun bekers slurp en hun zakken vreetsel in hun zoevende zetels die hen, comfortabel gewatteerd, van hot naar her brengen om de diverse vormen van easiest entertainment tot zich te nemen. (Sorry voor de véél te lange zin. En de tekst gaat door onder het filmpje)
Beweging in lichaam noch hersenen; een paar aapachtige commandokreten volstaan om moeiteloos te overleven. De dystopie van onze toekomst: lucullische luiheid, geheel ten bate van het mentale welbevinden. En zo gaan wij al ogen-over-het-schermpje-rollende, maar niets meer ziende ten onder.
Ik doe er niet aan mee. Want enkel lezen maakt je een schrijver. Ik lees, dus ik schrijf. Ik schrijf, dus ik besta. Ook al leest niemand anders het.
Ik lees tot ik omval. Want alleen dan krijg je de echt belangrijke levensinformatie mee. Wetenschap als het feit dat een kilo rijst gemiddeld 43.000 rijstkorreltjes bevat. Soms wel 50.000, soms ook maar 20.000, afhankelijk van de korrelgrootte.
Ongeveer dezelfde hoeveelheid als het aantal woorden in een novelle. En wie wil dát nu niet weten?
Ik lees wel nog ben aan mijn vierde boek begonnen in anderhalve maand veel dingen die kort geleden nog normaal waren is nu not done. Helaas, er verdwijnt steeds meer (normaals) uit het dagelijkse leven, groetjes Riet
Goed zo, Riet, vooral doorgaan! Zo gemakkelijk geven we niet op, toch?
Groetjes, Denis
Mijn leeshonger en boekverslaving zijn met het stijgen van de jaren alleen maar heviger geworden.
Proef het verschil in gevoel en tevredenheid na de laatste blz. van een boek en het bingen van de zoveelste serie. We gaan door met schrijven al was het alleen om onszelf te vermaken en te ontdekken.
Een heel fijn stuk dit!
Bedankt, Niek! Ik ben blij met iedere waarderende lezer 🙂
Ik lees ook nog niet via een e-book maar gewoon een papieren exemplaar Ik wil graag zelf de bladzijde omslaan
Niks mooiers dan échte bladzijden omslaan 😀