De Verlaten Man (418) – Een glimp in de afgrond

14-10-2023 door Denis Enkeling

Bron: Photo by hotblack at Morguefile.com

Soms ben ik alles zó spuugzat. God, de wereld en iedereen. Ja, zelfs het schrijven. Dan heb ik er geen zin meer in. Hoeft het allemaal niet meer voor mij. Omdat ik me dan continu afvraag wat ik hier eigenlijk nog doe als mislukte mens. Nu is zo’n moment.

Mensen blijven maar ruzie maken, terwijl ruziën met een dwaas enkel bewijst dat er (minstens) twee zijn. Vooral wereldleiders, politici en vakbonden doen dat onafgebroken, zonder zich te realiseren dat zij de narren zijn. Zij geven ons daarmee een glimp in de afgrond waar we als willoze lemmingen op toestormen.

En laten we eerlijk zijn, oorlog is in feite niets meer dan een meer grootschalige en geavanceerde vorm van ruziemaken. Ja, inderdaad: ‘de voortzetting van politiek met andere middelen’. Het zoveelste cliché, bevestigd door al die dwazen aan de top die enkel het eigen gelijk willen etaleren. Die de eigen macht krampachtig vast blijven behouden. Die gebieden willen ver- of heroveren, waarvan ze denken dat deze hen toebehoren. Die afvalligen koste wat kost aan hun religie en bijbehorende geboden en wetten willen onderwerpen. Niet met behulp van woorden, maar door angst te zaaien. Met nucleaire dreiging, terrorisme, moord, beroving, gijzeling, verkrachting en doodslag. En de machteloze burger, die lijdt. En wacht af.

We zitten vast in een eindeloze looping van wraak, waarbij de zo basale ethische waarden als “gij zult niet doden” en “gij zult niet stelen” verworden zijn tot vage tegelleuzen. Ja, het recht om je te verdedigen is een belangrijk recht. Maar verdediging is nog lang geen tegenaanval. De ander ter vergelding platmaken en niets anders dan hem dood wensen. Als alles al zozeer om die rottige religies draait, waarom worden dan juist die ethische waardes als eerste losgelaten? Vooral geloofsovertuigingen maken immers dat de mens moordt, steelt en wraak neemt.

En als je wat dieper graaft, blijkt dat we ons vaak vastklampen aan uitgerekend die – al dan niet extreme – overtuigingen, die ons van het eigenlijke “leven” beroven. Onze broze, kortstondige levenstijd wordt opgeofferd voor idiote dogma’s en doctrines. En dan? Dan gaan we dood. En hebben we ons leven verspild aan het eigen gelijk en het propageren van eigen waarheden, in plaats van dat we ons eigen leven zo goed mogelijk leven. En pas dan, nét voordat je om het hoekje gaat, realiseer je je: het enige wat je in je leven daadwerkelijk móét, is sterven. Al dat andere heb je geheel vrijwillig gedaan.

In de stilte van een dergelijk moment ben ik de wereld, en dan dus vooral de mensen, beu. Word ik zo mogelijk nóg meer een nieuwerwetse kluizenaar. En vraag me af: is er een uitweg uit deze vicieuze cirkel van conflicten en wanhoop? Is het mogelijk om de verdeeldheid te doorbreken, zodat we misschien, heel misschien, onze blik kunnen richten op een nieuwe horizon? Eentje die de menselijke geest bevrijdt van de eindeloze worsteling om juist dat te begeren wat een ander, ja zelfs die liefste en naaste, heeft?

Nee. In mijn ogen is dat niet mogelijk. Want mens. Als je het ongekend barbaarse terrorisme van de Hamas ziet, is die heftige reactie van Israël – het keihard en nog harder terugslaan – zelfs begrijpelijk. Als ik de beelden van die slachtpartijen en ontvoeringen zie, snap ik dat je die vijand wilt vernietigen. ‘Onschuldige’ burgers zijn dan collateral damage. Aan beide zijden.

Maar dan?
Wat dan?

Dan niks. Want terreur is en blijft een onstuitbaar groeiend gezwel. Geheel uitroeien lukt niet. Nooit. Soms kan het een moment bedwongen en teruggedrongen worden, maar het blijft de ideale voedingsbodem voor méér conflicten, méér aanslagen en méér dood en verderf. De opmaat tot een nog agressievere tumor die nog moeilijker te bestrijden is. Maar wat gebeurt er als iedereen neergesabeld en alles platgebombardeerd is?

Alle voorgaande vragen kun je je ook stellen bij de oorlog in Oekraïne. Alleen kunnen ze daar enkel terugslaan als wij hen een handje (blijven) helpen met wapens en munitie. Echter, met deze nieuwe oorlog kijkt niemand meer naar hen om. Iedereen is bezig met de nieuwe brandhaard, de volgende catastrofe. Politiek ramptoerisme alom, kijk maar eens op X. En natuurlijk moet nu alle steun ineens daarheen. Koren op de molen van Poetin; geduld betrachten, dan gaat het westen vanzelf over naar de volgende calamiteit.

En zo levert elke oorlog, naast een hele hoop clichés, enkel verliezers op. Altijd alleen maar verliezers. Grote aderlatingen omwille van religies en ideologieën. Oorlog is de hypocrisie ten top. Een afgrond waar je wel in móét kijken. En dat maakt dat ik stukje bij beetje mijn vertrouwen in de mensheid verlies. De wereld zou zonder ons domkoppige lemmingen zo onnoemelijk veel afgronden armer zijn.